De rechter heeft geoordeeld dat een vwo-scholiere uit Breda terecht gezakt is voor haar eindexamen. Voor het vak Frans haalde ze net te weinig punten. Waardoor ze uiteindelijk voor haar hele eindexamen is gezakt. Om dat examen was het een en ander te doen. Op sommige vragen bleken meerdere goede antwoorden mogelijk. De ophoging die het College Voor Toetsing en Examens (CVTE) had toegekend, was voor de scholiere net niet voldoende.
Een uitspraak van de rechter heb je te accepteren. Dat geldt ook voor de scholiere in kwestie. Ik heb me niet in de uitspraak verdiept. Er valt vast veel over te zeggen. Want iedere uitspraak is arbitrair. En voor de dame in kwestie is de uitspraak hoe dan ook teleurstellend. Maar het is niet de uitspraak zelf waar ik me al dan niet druk over maak.
Ieder examen is arbitrair. En de manier waarop het wordt beoordeeld ook. Hoe dik nakijkmodellen ook zijn, hoe objectief docenten ook proberen te zijn, er is altijd ruimte voor discussie. Altijd! Daarom is het maar goed dat het slagen van een leerling niet afhangt van een vraag tijdens een examen Frans. Maar van heel veel cijfers. Tijdens heel veel toetsen en examens. Niemand zakt vanwege één goed of fout antwoord. Dat is alleen maar statistiek.
Ik ben blij met de uitspraak van de rechter. En echt niet alleen omdat blijkt dat het CVTE zich aan de regels houdt. Ik vind de schijn van absolute objectiviteit sowieso al vreselijk. Van iedere toets moet een nakijkmodel (het liefst tot drie cijfers achter de komma) worden gemaakt. Wat daar in staat is goed. Wat daar niet in staat is fout. Het is vrijwel onmogelijk om zo objectief te toetsen. Het kost alleen ongelofelijk veel werk. En werkt de juridisering van het onderwijs in de hand. Is dat wat we willen?
Ik ga mijn boekje te buiten. Maar ik durf de volgende stelling aan. Ik beweer dat een team goede docenten vrij nauwkeurig kan bepalen of een leerling geslaagd of gezakt is. Ook zonder al die modellen. Natuurlijk pleit ik niet voor de afschaffing van objectieve criteria. Maar naar de rechter gaan omdat je gezakt zou zijn vanwege 0,1 punt minder op een examen van een van de vakken is echt flauwekul. Een diploma is echt meer dan het uitrekenen van een gemiddelde.
René Peters 
Stef Koning
29 augustus 2017
Helemaal mee eens, Rene. Dat was ook mijn reactie toen ik het hoorde. Ergens moet je een grens trekken en daarnaast zal er niemand zakken op 0,1 punt als het totaalbeeld goed genoeg is. Misschien goed dat dit eens gebeurt, zodat dit het bewustzijn rondom dit vergroot…. Tot slot is het ook een bescherming voor de leerlinge zelf: net niet goed genoeg wil zeggen dat er te weinig basis is om verder te gaan… Als je tijdens je rijexamen net die ene auto van rechts niet hebt gezien, dan kun je ook naar de rechter gaan dat het maar om slechts één auto ging, echter het geeft gewoon aan dat men niet scherp genoeg is…
wim slebus
29 augustus 2017
Rene, ……en zo is het! Van die jaarlijkse discussie zijn we eindelijk af.
Peter van Venrooij
29 augustus 2017
Rene, ik ben het helemaal met je reactie eens. Toch een opmerking. Want daar waar studenten in het reguliere onderwijs door het jaar heen voldoende kansen hebben hun cijfers te verbeteren is dat voor studenten die een staatsexamen doen compleet anders. Mijn zoon heeft de afgelopen 5 jaar de HAVO doorlopen binnen het speciaal onderwijs. Omdat hij speciaal onderwijs heeft gevolgd moest hij een staatexamen afleggen. Op zich prima, maar wel oneerlijk ten opzichte van het reguliere onderwijs. Studenten in het S.O. doen een schriftelijk en een mondeling examen voor al hun vakken. Zij worden dus op 2 momenten, aan het einde van hun middelbare school, getoetst. Het functioneren van de student gedurende de tijd voorafgaande aan het examen word daarbij compleet buiten beschouwing gelaten. Cijfers van schoolonderzoeken etc tellen dus niet mee. Er is dus in het S.O. geen enkele kans om vooraf een buffertje te bouwen voor vakken waar je moeite mee hebt. En dat vind ik niet helemaal eerlijk. Ook in het S.O. zakken studenten op 0,1 punt. En dan denk ik, waarom, zij hebben maar 2 momenten om zich te bewijzen, tegenover het regulier onderwijs waar studenten het hele jaar kanbs hebben punten te verzamelen.
Toon van de Rijt
29 augustus 2017
Ik ben het voor de volle 100 % met je eens. Het is echt ook een schijnexactheid. In het verleden heb ik wel eens examenwerken nagekeken met de officiële normen, maar er geen cijfers bij gezet. Als ik dan drie dagen later dezelfde werken met dezelfde normen nog eens nakeek, kwam ik steevast uit op een ander cijfer. Kleine verschillen weliswaar, maar tóch!
Johan Spaan
29 augustus 2017
Ook ik ben het met je eens. Volgens mij hoorde ik trouwens op het journaal dat het verschil niet 0,1% was, maar 0,05%! En dan wordt het weer 0,046% – 0,054%, of zo! Waanzin ten top! Gaat diezelfde jongedame ook weer naar de rechter als het bedrijf waarbij ze solliciteert een spelfout maakt in de uitnodiging?
Henk Jan de Wilde
29 augustus 2017
Zo ken ik je weer
Henk Jan
Laurens van Voorst
31 augustus 2017
En verder moeten politici geen commentaar geven op uitspraken van rechters.