Failliet

Als er structureel niet genoeg geld binnenkomt om je personeel en andere vaste lasten te betalen dan ga je als onderneming failliet. Zo eenvoudig is dat. En wanneer een stijging van de omzet er om wat voor reden dan ook niet inzit, dan zijn bedrijven dus gedwongen om de kosten te drukken. En dat komt neer op het ontslaan van mensen. Dat is niet leuk. Maar dat kan soms niet anders. Als je als ondernemer met honderd procent zekerheid weet dat je over een half jaar een enorm financieel probleem hebt, dan begin je nu met reorganiseren. Want reorganiseren kost tijd. Maar zo werkt het niet in Nederland. En dat gaat enorme problemen opleveren.

Heel Nederland weet al jaren dat het rijk en de provincie met ingang van een januari 2015 taken op het gebied van het sociale domein overdragen aan gemeenten. En heel Nederland weet dat dezelfde taken voor fors minder geld uitgevoerd moeten gaan worden. Dat is niet leuk. Maar dat is wel een feit. Instellingen weten dus al jaren dat ze gedwongen zullen zijn te snijden in de kosten. En natuurlijk hebben ze, als goede ondernemers, een reorganisatieplan klaar.

Staatssecretaris van Rijn vindt de kwaliteit van zorg (terecht) erg belangrijk. Daarom heeft hij uitgesproken dat instellingen geen mensen mogen ontslaan zonder dat er absolute noodzaak voor is. Dat is mooi en heel terecht. Het UWV zal dus geen ontslagaanvragen goedkeuren tot het moment dat tot twee cijfers achter de komma duidelijk is hoeveel zorg gemeenten exact bij een instelling in gaan kopen. Dat is heldere taal. En heel belangrijk voor werknemers en cliënten. Een ontslag is pas mogelijk wanneer vast staat dat er geen werk voor je is en een werkgever je niet meer kan betalen.

Op de allerlaatste dag van de maand mei, hebben gemeenten duidelijkheid gekregen over het totale budget dat ze van het rijk krijgen om de zorg mee in te kopen. Maar om kraakhelder te krijgen hoe de zorg op dit moment wordt georganiseerd en betaald, dat valt niet mee. Dat is een administratieve klus die zijn weerga niet kent. Er is dus ook nog geen regio in Nederland die de budgetten per instelling al absoluut en helder voor ogen heeft. Laat staan dat er al contracten zijn getekend. Dat iedere instelling per een januari te maken krijgt met een forse bezuiniging is bekend. Maar hoe groot die bezuiniging per instelling exact is, blijft nog wel even onduidelijk. Van een reorganisatie kan dus nog geen sprake zijn.

Landelijk wordt aangenomen dat die contracten op zijn vroegst in oktober, maar in de meeste regio’s pas medio november zullen worden getekend. Instellingen kunnen dus vlak voor de kerst met het UWV en de vakbonden in overleg over hun reorganisatieplan. Maar reorganiseren kost veel tijd. Instellingen zullen op deze manier nog een flink aantal maanden financieel verantwoordelijk blijven voor personeel dat ze niet meer kunnen betalen. Zorginstellingen hebben over het algemeen geen enorme reserves. En ook dat is maar goed ook. Geld dat voor zorg bestemd is mag niet worden opgepot. Dat moet voor zorg worden gebruikt. Maar als een instelling in februari 2015 bijvoorbeeld vijftien procent minder inkomsten heeft, terwijl de uitgaven nog maanden gelijk blijven, dan ontstaat er wel een probleem. Instellingen zonder grote reseves gaan dan gewoon failliet. Tenzij gemeenten bij betalen natuurlijk. Maar er zijn niet veel gemeenten die dat kunnen. Soms zorgen wensen, wetten en regels van het rijk voor niet te vermijden problemen bij instellingen. Die problemen dreigen vervolgens op het bordje van de gemeente terecht te komen. Dat kan toch niet de bedoeling zijn!?