Al decennia lang is de zorg voor onze jeugd erg versnipperd geregeld. Voor ieder deelprobleem is een specialisme ontstaan. Ieder met een eigen financieringsstroom en een eigen toetsingskader. De veelgehoorde wens nu eindelijk eens te komen tot één gezin,één plan en één regisseur kan niet vervuld worden zolang die ‘schotten’ blijven bestaan. In 2015 worden gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdzorg. En kan er (tenminste in theorie) werk gemaakt worden van echte samenwerking.
Een lang gekoesterde wens zou in vervulling kunnen gaan. Voorlopig lijkt het er op dat gemeenten inderdaad meer ruimte krijgen. Voorlopig zeg ik. Want de tegenbeweging wordt hier en daar al ingezet. Samenwerken is in mijn ogen iets anders dan wekelijks bijeen komen om verslag te doen van je eigen werkzaamheden. Samenwerken is kennis en informatie delen en samen tot afstemming komen. Samenwerken is samen werkelijk komen tot een gezamenlijk plan. Dan zul je per definitie informatie moeten delen. En daar dreigt de schoen te gaan wringen.
Het is absoluut een minderheid. Maar sommige professionals hebben eigenlijk geen zin om informatie uit te wisselen. Ze hebben last van wat ik doorgeslagen beroepseer noem. Zij zijn er rotsvast van overtuigd dat alleen de door hen zelf verkregen informatie juist en relevant is. Informatie verkregen van ‘goedwillende amateurs’ van andere instellingen moet echt geverifieerd en in het juiste perspectief geplaatst worden. En het delen van eigen informatie met anderen om te komen tot een gezamenlijk plan zou met het oog op de privacywet op bezwaren kunnen stuiten. Wil samenwerking lukken dan mag die ruimte niet geboden worden.
Privacy is natuurlijk wel een issue. Gevoelige (medische) informatie mag echt niet op straat terecht komen. En is niet voor iedereen bestemd. Maar de wet op de privacy mag niet gebruikt worden als excuus voor professionals om geen informatie te hoeven delen. Gelukkig lijken gemeenten van minister Plasterk de ruimte te krijgen om ‘werkendeweg’ eventuele problemen rond privacy wetgeving weg te werken. Maar juist daar wil het College Bescherming Persoonsgegevens een stokje voor te steken. “Bij hun voorbereidingen op het integraal werken in het sociaal domein moeten gemeenten van meet af aan rekening houden met de regels uit de Wbp.”
Op zich klinkt het logisch wat het CBP zegt. Maar de privacy wet is niet aangepast op de nieuwe situatie. Er zijn geen duidelijke kaders afgesproken. Als gemeenten en instellingen met de oude wet moeten werken in de nieuwe situatie dan wordt het helemaal niks met die integrale aanpak. Dan mogen de budgetten wel ontschot zijn, maar hebben we direct nieuwe schotten opgeworpen. Privacy is een punt waar we samen uit moeten komen. In het belang van kinderen en hun families. Maar hameren op bescherming van persoonsgegevens mag geen excuus worden om niet te hoeven (of kunnen) samen werken. En dat gaat op deze manier wel gebeuren. Laten we gegevens gewoon delen waar dat nodig is. En als professionals met gezond verstand naar privacy problemen kijken. En deze vervolgens praktisch oplossen.
René Peters 
Renee Middel
1 juli 2014
dat verschuilen achter privacy is eeuwen oud helaas, lees bv http://www.thebigbitch.com/nl/archief/1999/1999_berispt_nalatigheid.PDF
Desiree van Doremalen
2 juli 2014
Geachte heer Peters,
Ik had uw kennis en kunde hoger ingeschat. Het lijkt erop dat u een ambtenaar bent die bewust de wet wil schenden in het belang van het kind. Kunt u mij uitleggen wat het belang van het kind dan is en waar het voorstaat. Wat het belang van het kind inhoudt is binnen de jeugdzorg al decennia lang onduidelijk. Ook de gemiddelde kinderrechter, kan meestal niet behoorlijk motiveren wat het belang van het kind exact inhoudt en waar het toe dient. Het lijkt mij stug dat een voormalig schoolmeester en thans wethouder dit wel kan.
Onder verantwoordelijkheid van de gemeenten, wordt aangaande de jeugdhulp gewerkt in een z.gn. wijkteam. Met de komst van het wijkteam, hangt samen het werken volgens het principe, Een gezin, een plan, een regisseur. Het principe van dit plan kan gelijkgesteld worden met het Elektronisch Patiënten Dossier. De Eerste en Tweede kamer, concludeerde in april 2011, dat het Elektronisch Patiënten Dossier, niet geschikt is voor het uitwisselen van gevoelige gegevens. Met de introductie van Een gezin, een plan, een hulpverlener lijkt het er op dat de gemeente Maassluis, via een omweg een elektronisch ouder kind dossier wil introduceren. Terwijl tot op heden niet voldoende is onderzocht of Een gezin, een plan een hulpverlener voldoende privacy waarborgen bevat.
Uit uw betoog, blijkt duidelijk dat u de integrale aanpak van een gezin, een plan, een hulpverlener voorstaat. u bent kennelijk doof voor het feit dat er rond het gebruik van Een gezin, een plan, een hulpverlener inmiddels een brede maatschappelijke discussie ontstaan. Ouders, ICT-beveiligingsexperts en privacy-deskundigen stellen zicht uiterst kritisch op t.a.v. de toegang tot de dossier, het delen, beveiligen en opslaan van privacygevoelige gegevens.
Uit uw betoog blijkt dat u in feite een oproep doet aan gemeenten om massaal de Wet Bescherming Persoonsgegevens te schenden. Een wethouder die zulks oproept heeft niets te zoeken in het openbaar bestuur. Ik adviseer uw dringend de Wbp en vooral de artikelen 7 en 9 grondig te bestuderen. Ik zal u een handje helpen. Volgens de Wet bescherming persoonsgegevens mogen gegevens alleen verwerkt worden voor een concreet en gerechtvaardigd doel (art 7 Wbp). Gegevens mogen niet voor een ander doel gebruikt worden dan waarvoor ze verzameld zijn (art 9 Wbp). De gemeenten worden verantwoordelijk voor de uitvoering van drie wetten, te weten jeugdzorg, werk en inkomen, en maatschappelijke ondersteuning. Volgens de plannen van de minister kunnen gegevens van die drie gebieden bij elkaar worden gebracht om gezinnen zo goed mogelijk te ‘helpen’. Alleen zijn gegevens over bijvoorbeeld werk en inkomen alsmede huurgegevens, nooit bedoeld om te gebruiken bij de jeugdzorg. Dat is dus een fundamenteel probleem met geldende wetsvoorstellen.
U begrijpt kennelijk niet dat privacy een fundamenteel recht is. Dit is zowel in onze grondwet als in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens vastgelegd. Als een inbreuk op dit grondrecht noodzakelijk wordt gevonden, dient daar solide wetgeving voor te zijn. De minister laat de gemeenten vrij om hun eigen aanpak te ontwikkelen. Maar met deze visie en zonder aanpassing van wetgeving blijft het delen van gegevens over domeinen heen onwettig. Als ik de gemeente was zou het advies van Plasterk niet zomaar opvolgen. Lokaal experimenteren met de privacy van burgers, waar het ook nog om bijzondere (medische) persoonsgegevens gaat, is volstrekt onacceptabel. Een slimme en mondige ouder sleept de gemeente voor de rechter en ik geef ze een goede kans. De meeste gemeenten weten nu al niet hoe ze de dure jeugdhulp moeten bekostigen. Tel daarbij op de juridische kosten die gemeenten moeten dragen als zij uw gepapegaai serieus nemen dan hebben we straks 403 artikel 12 gemeenten.
Tot slot een advies voor u “schoenmaker houdt u bij uw leest” voor u is dat onderwijs geven. Of het organiseren van een schoolreisje naar de Efteling, daar geloven ze namelijk ook in sprookjes. Alleen niet in het uwe van ongevraagd en ongebreideld gegevens delen
Paul Naveda
2 juli 2014
De wethouder heeft maling aan de nederlandse (privacy-)wet en denkt het allemaal zelf wel te kunnen bepalen. Het is een gotspe. Kan deze man uit zijn functie ontheven worden?
Hans Tonjes
2 juli 2014
Tjonge jonge, hoe opgewonden mensen kunnen raken die vervolgens met kennelijk veel kennis van de systemen omslachtig uitleggen dat het blijkbaar op dit moment erg goed gesteld is met de privacy. Het roepen om het hoofd van de columnist gaat vast bijdragen aan het verduidelijken van uw stelling.
U gaat volgens mijn bescheiden mening voorbij aan het feit dat gesteggel met privacy, zowel door doorgeslagen regelgeving als rigide naleving van beroepsopvattingen aantoonbaar heeft bijgedragen aan ernstige incidenten in de zorg.
Graag daag ik deze reageerders uit om nu eens vanuit het perspectief van de jeugdige of het gezin dat geholpen wil worden te denken. Laat aub even het systeem en het juridisch kader los. Dat systeem zou immers voor de burger moeten werken en niet tegen.
Gezinnen waarbinnen meerdere problemen spelen waarvoor meerdere hulpverleners ingeschakeld moeten worden ervaren regelmatig de last van het niet of gebrekkig uitwisselen van informatie. Informatie die er voor zou kunnen zorgen dat hulpverleners van elkaar weten wat ze doen, informatie die kan voorkomen dat de hulpvrager zijn vraag steeds weer opnieuw moet stellen, informatie die, mits met de juiste mensen gedeeld ook tijdig alarmbellen doet rinkelen en ongelukken zou kunnen voorkomen. Zodat hulpverleners niet achteraf moeten verklaren dat zij anders zouden hebben gehandeld wanneer zij maar hadden geweten dat…
Bij het lezen van deze column kreeg ik niet de indruk dat wethouder er op zit te wachten om als een Big Brother al deze informatie te verzamelen. Maar goed ik gun ieder zijn wantrouwen. Vanuit het perspectief van potentiele hulpvrager, want denk niet dat u of ik morgen niet ook eens hulp nodig hebben, zou ik privacy echt anders willen benaderen.
Privacy, what’s in a name, dat gaat over mij. Mijn privacy is niet van de wethouder, de psychiater of wie dan ook. Ik wil zelf kunnen bepalen met wie en hoeveel van mijn privacy ik wil delen. Daarom ben ik op zoek naar hulpverleners die, of ze nu van het wijkteam zijn of een hooggeleerde specialist, bij mij willen aansluiten. Die mij rustig en zonder drang of dwang uitleggen wat het voordeel zou kunnen zijn wanneer mijn informatie gedeeld zou worden met een ander. Hoe uitwisseling kan bijdragen aan efficientere hulp want ik wil geholpen worden en wel zo snel en zo goed mogelijk. Zonder herhalingen, dubbele of tegenstrijdige adviezen.
En met mensen die me bang proberen te maken met hackers en ICT problemen ben ik snel klaar. Een falend systeem kan nooit het excuus zijn om inhoudelijk niet te verbeteren. Ik weet zeker dat informatieuitwisseling, met uiteraard goede afspraken over met wie en wat kan bijdragen aan betere en ook efficientere hulp. Leg maar gewoon een mapje, net zoals van de thuiszorg bij mijn oude vader, bij me in de kast en dan schrijven we samen op wat het delen waard is.
Zullen we daar morgen maar eens mee beginnen?
agnesvandegracht
5 juli 2014
Hoe opgewonden kunnen mensen raken? Onder welke steen heb jij gezeten? Wat dacht je van ouders die hun kinderen op basis van fouten in rapporten die iedereen overneemt, kwijt raken? Of mensen die onterecht van van alles verdacht worden en in de gaten gehouden worden zowel door jeugdzorg, politie, justitie, gemeenten en GGD. En van rechters die beslissen op basis van foute informatie als deze instanties elkaar niet controleren?
Het gaat over kinderen in de jeugdzorg over en over mensen die hun kinderen kwijtraken. En dat allemaal omdat de overheid beweert dat er anders nog meer ongelukken gebeuren. Maar dat het aantal ongelukken afneemt door bemoeienis van jeugdzorg is nog nooit voorgekomen. Want jeugdzorg kent nul bewezen effectiviteit, het is nepzorg, een kwestie van hopen en geloven dat het beter voor kinderen is en dat zo ongelukken voorkomen worden.
Maar dat is geen uitgangspunt voor beleid!
agnesvandegracht
2 juli 2014
De reacties zijn naar de columnist te persoonlijk naar mijn smaak. Je kunt het ook met iemand oneens zijn en het op argumenten houden.
De argumenten van mevr., van Doremalen zijn overigens wel correct. Wat je nu ziet is dat gemeenten, ambtenaren en bestuurders machten niet meer scheiden en ook daarbij nog privacygevoelige gegevens delen.
Dat kan echt niet en moet stoppen, in plaats van doorgaan. Er zijn nu al vreselijke fouten bekend en dat zal alleen maar erger worden. Vergeet niet dat jeugdzorg bekend staat om de vele fouten in de dossiers. En het is alleen maar goed als anderen dat niet zomaar overnemen en daar juist voorzichtig mee zijn.
Helaas zie je in de praktijk dat instanties als politie, gemeenten, ambtenaren, jeugdzorg, GGD en woningbouwcorporaties elkaars fouten overnemen, en dat de burger daardoor nergens is. Alle deuren gaan dan dicht en het komt ook al geregeld voor deze organisaties uit ergernis over klachten dan maar de dienst van de GGD o burgers die ‘te lastig’ zijn af sturen.
De macht van instanties moet doorbroken worden, niet versterkt.
En idd, zoals mevrouw van Doremalen opmerkt is het belang van het kind een volstrekt leeg begrip en blijkt in de praktijk alleen maar gebruikt te worden door instanties als dat in hun voordeel is.
Vergeet niet dat jeugdzorg geen enkele wetenschappelijk bewezen effectiviteit heeft, dus hoezo is het in het belang van een kind? Niet alleen is er nul effectiviteit, de meeste kinderen worden er alleen maar slechter van.
Dus dit soort mantra’s moeten ophouden, bestuurders moeten zich bewuster er van zijn dat burgerrechten en democratische checks and balances als het college persoonsbescherming. En dat staatsfilosofen niet voor niets door de eeuwen heen van alles hebben bedacht om onderdrukking van burgers tegen te gaan, juist omdat overheden met idealen dat nou juist zo vaak doen. Zogenaamd in het belang van die burger, maar dat blijkt in de praktijk nooit zo te zijn.
Ondertussen zou het fijn zijn als ouders zich niet zo denigrerend uitlaten over personen met een andere mening en met respect standpunten uitwisselen. DAt dit weinig gebeurt komt mogelijk door de koof tussen burgers en politiek. Deze column vertegenwoordigt die kloof en mogelijk wordt er daarom zo assertief op gereageerd.
Mijn smaak niet, maar de argumenten deel ik zeker. Deze columnist zegt geregeld zeer verstandige dingen maar op jeugdzorg-gebied lijkt hij erg onder de invloed van bestuurderspraatjes en de mantra’s in BB (waar censuur op kritiek op jeugdzorg-bestuurders is)
Jammer, want ook CDA-kiezers houden niet van onderdrukking door overheden en het schenden van burgerrechten. Daar is dus electoraat te winnen of te behouden.
Martijn
5 juli 2014
@agnes:
” Vergeet niet dat jeugdzorg geen enkele wetenschappelijk bewezen effectiviteit heeft, dus hoezo is het in het belang van een kind? Niet alleen is er nul effectiviteit, de meeste kinderen worden er alleen maar slechter van. ”
Dat is natuurlijk ook nogal een vreemde uitspraak. Hoe kun je claimen dat er “nul effectiviteit” is en dat de “meeste kinderen er slechter van worden” terwijl je juist probeert te zeggen dat de effecten onbewezen zijn?
agnesvandegracht
5 juli 2014
Nee, dat is niet vreemd. Je kunt het nazoeken op internet, bij het NJI of in de wetenschappelijke wereld. Bedoeld is dus: er is geen enkel bewijs dat jeugdzorg kinderen helpt. Er is wel bewijs dat veel kinderen er slechter van worden.
Martijn
6 juli 2014
“veel” is nog steeds niet “de meeste”.
wat is “veel”? Over welke percentages praten we dan?
Hoe wordt dit meetbaar gemaakt? Want er is tenslotte geen alternatief pad afgelegd met die kinderen, toch, dus tegen wat wordt dat afgezet?
agnesvandegracht
6 juli 2014
Beste Marijn, als er geen benifits bekend zijn maar wel damage, dan is er alle reden om beleidsmatig keihard op de rem te trappen. Punt. Wil je meer informatie dan kun je je vervoegen bij hoogleraren als Tom van Yperen, Wim Slot, René Clarijs, Erik Knorth of Ido Weijers. Ik laat het hier even bij, beleidsmatig is het punt immers gemaakt. Dat zul me met me eens zijn toch? Uitgangspunt in beleid en bij bestuurders en politici moet de klassieker zijn: ‘do no harm’. En zeker niet met mensenrechten, vanuit een geloof dat dit nou eenmaal toch stiekem beter is voor de mensheid.
Bas
2 juli 2014
‘Privacy is er om op te lossen’, daar komt uw verhaal op neer. De wet en het CPB zijn blijkbaar alleen interessant als het toevallig zo uit komt.
U heeft natuurlijk gelijk. Laten we met politie, onderwijs, hulpverlening, zorg, gemeente, politiek, jeugdzorg, jeugdwerkers, welzijn en wie we nog meer kunnen vinden, alle info met elkaar delen die we over elke jongere kunnen vinden. Zodoende kunnen we bij drie kwart vast een levenslang dossier opzetten, al voor ze volwassen zijn.
Prachtig toch! Leve de gecontroleerde burger.
agnesvandegracht
6 juli 2014
@Marijn, Je kunt ook googelen of effectiviteit, evidence based en jeugdzorg. Prof. Doreleijers is ook nog een goeie. En natuurlijk kun je in de wetenschap de levensloop en psychische gezondheid van mishandelde kinderen die met jeugdzorg te maken kregen en mishandelde kinderen die niet met jeugdzorg te maken krijgen naast elkaar leggen en zo is dat ook gedaan.
En ja, het slechter worden betrof wel enorme percentages en de overgrote meerderheid. Maar ik druk me voorzichtig uit omdat de onderzoeken die er bestaan een deel van de jeugdzorg meten, bv gesloten opvang meen ik uit mijn hoofd, en dan is er ook nog jeugdpsychiatrie, jeugd-LVG en open en half gesloten opvang en justitieel en vanuit jeugdbescherming.
Maar in de jeugdzorgwereld is het common sense dat er geen enkele effectiviteit bekend is maar er wel veel schadelijke effecten beken zijn. Je moet je daarom afvragen of de bestrijding van kindermishandeling wel uberhaupt een overheidstaak moet zijn, helemaal als dit gepaard gaat met grote foutenpercentrages (zie het recente rapport van de kinderombudsman) in beoordelingen van situaties.
Prof. Heertje, de beroemde econoom, stelt in zijn meest recente boek dat jeugdzorg alleen maar gaat over geld en werkgelegenheid ipv zorg. Dat klopt ook, het is geen echte zorg. Het is nepzorg waar heel veel aan wordt verdiend, en dat steeds weer geldstromen vanuit de politiek krjigt omdat het zogenaamd in het ‘belang van kinderen’ zou zijn en er anders nog meer ongelukken zouden gebeuren.
Maar dat is niet waar, die ongelukken gebeuren sowieso. Jeugdzorg is tot geen enkele verbetering van de cijfers van mishandeling en kinderdoding gekomen in de afgelopen decennia. Dat wordt bedoeld met NUL effectiviteit. Je kunt ook je melden bij de universiteit van Leiden, bij prof. van IJzendoorn of bij emeritus hoogleraar Francien Lamers om dit bevestigd te krijgen.
Drs. N.J.M.Mul
7 juli 2014
Privacy schijnt onbelangrijk te gaan worden. Artsen hebben een vertrouwensrelatie met hun patiënten, scholen hebben die ook:die hebben zelfs een onderwijs-overeenkomst met ouders / leerlingen. Als onder het mom van ‘nieuwe jeugdzorg’ alle privacy aan de kant geveegd wordt, is het hek van de dam: WIE is nog te vertrouwen? Wie gaat er straks gewoonweg als verlengde arm van op uit huisplaatsing gerichte jeugdzorgwerkers gezinnen ruïneren en nu zonder toets van een rechter? Welke kant gaat de maatschappij op? Ik stel nog altijd voor om de jeugdzorg eens in handen te geven van ouders / kinderen door éérst deze serieus te nemen., samen met ouders, bijvoorbeeld via de huisarts, bespreken welke hulp noodzakelijk is en dat ouders zélf een orthopedagoog, kinderpsycholoog systeemtherapeut zoeken, al naar gelang de noodzaak. Als men ouders eens serieus neem, blijven er meer gezinnen in tact en kan BJZ geheel opdoeken…. Treurig dat nu al veel gemeenten alleen afspraken maken met de ‘jeugdzorgaanbieders’ en ouders volledig buiten spel zetten… Gelukkig is van de week een amendement aangenomen op de Jeugdwet die gemeenten wél gaat verplichten te onderhandelen met ouders….
Ik hoop eveneens dat artsen hun vertrouwensrelatie willen behouden en niet gaan fungeren als een soort ‘verrader’ voor de jeugdzorg-industrie.
Drs. N.J.M.Mul (20 jaar ouder-ondersteuner in Jz-Kb zaken)