Het katholieke basisonderwijs in den Bosch verdwijnt. Dat zegt voorzitter Jan Timmers van de onderwijskoepel Signum, die van plan is de RK-signatuur te schrappen. Is dat erg?
Het voornemen van de Bossche onderwijsgroep zich niet langer katholiek te noemen heeft de discussie rondom bijzonder onderwijs flink op doen laaien. Als het voornemen werkelijkheid wordt zal het een rigoureuze breuk met de geschiedenis en de traditie zijn. Maar het is maar de vraag of een leerling in de klas het verschil zal merken. Identiteit (wie je echt wilt zijn) is geen bordje aan de muur. Het zijn ook geen letters voor de naam van een stichting. Identiteit gebeurt in contact tussen mensen. Tussen leerlingen onderling en tussen leerlingen en leraar in dit geval.
Een school is meer dan een leerfabriek. Daar waar mensen samen iets hebben en samen iets delen ontstaat een gemeenschap. En een school is bij uitstek een gemeenschap waar waarden overgedragen worden. Waar jonge mensen leren en kunnen ontdekken wie ze zijn en hoe ze letterlijk moeten samenleven. De wet schrijft ook voor dat scholen hier expliciet aandacht aan schenken. Volgens de onderwijsraad, overigens, slagen veel scholen daar onvoldoende in.
Een hele kleine uitzondering daargelaten kiezen ouders en kinderen niet uit principe meer voor katholiek onderwijs. Tenminste niet vanwege het bordje op de deur. Schoolkeuze hangt af van onderwijskwaliteit en vooral van de manier waarop mensen met elkaar omgaan. Hoe waarden worden geleefd en niet zozeer beleden. Zelf katholiek heb ik mijn basisschooltijd op een niet katholieke school doorgebracht. Met volop aandacht voor identiteit. Onze dochter zit op een katholieke basisschool. Dat we voor die school kozen was niet toevallig. Dat katholieke was dat wel.
Laten we eerlijk zijn. Behalve het bordje aan de muur en de letters RK voor de schoolnaam is er weinig katholiek meer aan een basisschool. Dat wil niet zeggen dat scholen geen werk maken van identiteit. Zo bekeken is het schrappen van de RK voor de stichtingsnaam hooguit uit het oogpunt van traditie erg. Waarschijnlijk merken leerlingen geen enkel verschil.
René Peters 
Joël
31 augustus 2012
Ik word stil van deze constatering: ‘Laten we eerlijk zijn: Behalve het bordje aan de muur en de letters RK voor de schoolnaam is er weinig katholiek meer aan een basisschool.’
Is dit niet nou net het probleem? Natuurlijk heeft iedere school een heldere identiteit nodig, maar zou een Katholieke school zich juist niet moeten onderscheiden van andere identiteiten. In de Bijbel, wat voor hen zelf het uitgangspunt zal zijn neem in aan, wordt toch duidelijk gerept om als christenen (in dit geval Katholieken) juist wél onderscheidend te zijn, anders te zijn, dan de wereld waarin wij leven? Leven vanuit de identiteit dat God je leven doel en richting geeft, dat hij de wereld en mensen bewust gemaakt heeft, dat hij door zijn Zoon Jezus mensen wil redden en ondersteunen, zou toch een behoorlijk verschil maken ten opzichte van identiteiten die niet van christelijke inslag zijn? Het maakt toch een verschil of je het samen met elkaar probeert te rooien (met alle oprechte en goede bedoelingen!), of dat je de overtuiging hebt dat God hierin een onderscheidende rol kan spelen, zelfs het verschil kan maken te midden van onze menselijke gebreken.
Maar mocht het zo zijn dat de Katholieke scholen hun Katholieke principes hebben losgelaten, dan heeft dat naambordje inderdaad geen zin. Dan kun je dat zelfs beter inleveren lijkt mij. Dat is dan wel zo duidelijk en geeft geen onterechte verwachtingen.
Ik ben ervan overtuigd dat leerlingen een heel duidelijk verschil zouden merken als Katholieke scholen daadwerkelijk handelen vanuit de principes van Jezus.
Hans Migchielsen
1 september 2012
De spijker op zijn kop! Raak en helder geformuleerd!
Mirjam vd Brand-vd Boom
1 september 2012
onderstreep mening van voorgangers
Joël
1 september 2012
@ Rene Peters: Ben erg benieuwd naar het volgende: Je analyseert dus dat Katholieke scholen wat betreft de toepassing/uitwerking van hun identiteit niet te onderscheiden zijn van scholen die zich uiten vanuit een andere identiteit. Taxeer je dat als positief/wenselijk of als negatief/onwenselijk. Met andere woorden: Is het voor jou, als Katholiek, een droom/verlangen dat Katholiek onderwijs juist anders is en te onderscheiden is van onderwijs dat niet is gebaseerd op de principes/uitgangspunten/geloofsbrieven uit de Bijbel, of (juist) niet? Ik ben hier oprecht benieuwd naar, want het is voor mij, als niet-Katholiek, soms best moeilijk om veel Katholieken hier in Oss te begrijpen. Even in het algemeen: wat is ‘hun’ reden om te geloven, wat is daarbij hun fundament (i.t.t. een ‘werelds’ fundament). En wanneer dat niet de Bijbel/het leven van Jezus is, wat is dan de reden om te geloven, (soms) de kerk te bezoeken, etc.
Ook van anderen ben ik hierover benieuwd hoor, ik zou graag van jullie reacties leren!
Joël
2 september 2012
Ter eenvulling op mijn bovenstaande reactie. Wellicht ten overvloede, maar ik wil er klip en klaar over zijn. Mijn vragen gaat over ‘De Katholiek (in Oss) in het algemeen’. Uiteraard besef ik dat de ene Katholiek de ander niet is, en er dus ook verschillend tegen aan kijkt en mee omgaat.
renepetersoss
2 september 2012
@Joel: Ik heb zitten broeden op een kort en duidelijk antwoord op je vragen. Dat is te ambitieus. Maar ik wil er graag eens verder over praten. DM je telefoonnummer en ik maak graag een afspraak. Alvast een paar losse opmerkingen: ten eerste heb ik de werkelijkheid en niet de door mij gewenste werkelijkheid beschreven. Scholen hebben wel degelijk aandacht voor waarden en waardengericht onderwijs. In meer en soms helaas in mindere mate. Maar het specifiek katholieke is er wel af. Er zijn ook niet zo veel belijdend katholieken meer. Of ik dat erg vind doet niet zo ter zake. Het is zo. Wij voeden onze dochter op zoals wij dat goed vinden. Geloofsopvoeding hoeft de school van mij niet over te nemen. Overigens (en als katholiek mag ik dat wel zeggen) hebben katholieken niet het alleenrecht op de waarheid. Net zomin als atheïsten, socialisten, marktdenkers, moslims, joden enzovoort. Juist in dialoog vanuit een sterk ontwikkelde persoonlijke identiteit komen we verder. En juist in dialoog binnen de gemeenschap die school heet komen onze kinderen verder. Over de rol die bijzonder onderwijs nog heeft schrijf ik binnenkort een nieuwe blog.
Joël
2 september 2012
@Rene Peters: Dank voor je opmerkingen/antwoord. Je uitnodiging voor een afspraak neem ik graag aan. Check DM voor tel.nr.