Kinderen van laagopgeleide ouders krijgen bij gelijke prestaties soms een lager advies dan kinderen van hoogopgeleide ouders. Een kwalijke zaak. Dat vindt ook minister Bussemaker. Daarom wil ze de wet veranderen. De citotoets moet voortaan leidend zijn en niet langer het advies van de leerkracht.
Het is toch wat. Blijkbaar gelooft de minister dat een momentopname van de citotoets een beter beeld geeft van een kind dan het schooladvies van een professional. En ze gelooft ook dat het leidend maken van een citotoets er voor zal zorgen dat kinderen gelijke kansen krijgen. Beide aannames kloppen niet.
Die citotoets is een momentopname. En geeft maar een zeer beperkt beeld van een leerling. Het zegt bijvoorbeeld niets over de intelligentie, motivatie en sociaal emotionele ontwikkeling van een kind. En de leervorderingen van een kind zijn ook al bekend. Die worden al jarenlang bijgehouden in een leerlingvolgsysteem. Zelfs daarvoor is de citotoets dus niet nodig.
Als de citotoets leidend wordt, zullen ouders die dat kunnen betalen, hun kinderen nog meer dan nu, laten trainen door bureaus die een hogere citoscore beloven. Want zo’n toets is gewoon trainbaar. Ja, kinderen komen dan op een hoger niveau. Nee, ze kunnen dat niveau niet aan. Dat is slecht voor het onderwijs en dat is vooral ook slecht voor het kind.
Het is zo dat niet alle kinderen gelijke kansen krijgen. Dat ligt meestal echt niet aan een leerkracht die het talent van een kind met laagopgeleide ouders niet op waarde schat. Als de inspectie dat zou constateren, moet de school worden aangepakt. Dat lijkt me beter dan het veranderen van een systeem. Bussemaker wil met een simpele ingreep een reëel probleem oplossen. Dat maakt meer kapot dan dat het goed doet.
Minister Bussemaker, waarom investeert u niet in een betere lerarenopleiding? Waarom investeert u niet in kleinere klassen en een betere begeleiding van startende docenten? Waarom komt u met een oplossing waarvan u de negatieve effecten kan voorspellen, terwijl er zoveel winst te behalen is met een betere begeleiding van kinderen? Het leidend maken van de citotoets is schadelijke symboolpolitiek.
René Peters 
Stef Koning
26 april 2016
Ik vind het nog al wat, dat mensen die het land regeren niet eens (kunnen) nadenken. Dan zit er waarschijnlijk nog een heel arsenaal ‘knappe koppen’ bij voor advies. Vanzelfsprekend geeft een CITO-toets wel een bepaalde richting aan, echter het is en blijft een momentopname.
Dergelijke toetsen, examens, etc. zijn vaak momentopnamen, maar hebben nooit zulke vergaande gevolgen. Stel dat je je hele rijles tijd prima rijdt en net bij het afrijden die ene fietser van rechts niet ziet, dan is dat een leermoment. Je leert nog beter opletten, doet een paar weken later examen en je hebt je papiertje alsnog.
Een studiekeuze op basis van niveaubepaling is voor langere tijd. Het klasseert en bepaalt je vervolgopleiding waar je normaliter jarenlang aan vast zit. Natuurlijk zal het blijken als je door CITO te laag bent ingeschaald en kan er nog een groepswisseling aan vast zitten, echter met alle gevolgen van dien (beschadiging kind, onenigheid ouders-kind, wennen aan een nieuwe school/klas), etc.) Het kan ook zo uitvallen dat er kinderen zijn die zich naar beneden toe aan het niveau aanpassen en ‘het wel goed vinden’…
Zulke berichten vanuit overheidswegen beangstigen gewoon… Kan er dan niemand met gezond verstand nadenken? Ik ben het helemaal met je eens, Rene, dat gedurende de basisschoolperiode er alles aan wordt gedaan om het uiterste uit de kinderen te halen en het totaalbeeld leidt tot een gepast advies. Een goede school kan dat zonder problemen prima inschatten!