Dansen op een vulkaan

Ik heb met open mond zitten kijken en luisteren vandaag. Leerlingen van de musicalgroep van het Osse Titus Brandsmalyceum speelden de musical Foxtrot. Zang en dans waren wéér van een ongekend hoog niveau. En de professionaliteit van de productie was ongelooflijk. Maar het was hun interpretatie van het verhaal dat me het meest getroffen heeft. Hoewel de musical speelde in de jaren dertig, waren de thema’s pijnlijk actueel.

Tegen de achtergrond van opkomend Nationaal Socialisme, crisis en een voelbare dreiging van oorlog worstelden jonge mensen met thema’s als armoede, hypocrisie, (homo)seksualiteit en het verlangen naar vrijheid. Natuurlijk speelde de musical lang geleden. Maar zo voelde het niet. Het voelde, zeker tijdens het zingen van het slotlied, als hier en nu. Alsof we dansen op de vulkaan:

“De menselijke soort
Heeft nooit iets anders gedaan
Dan elkander uitgemoord
En gedanst op een vulkaan

Maar we trekken ons er niets van aan
We beginnen weer van voren af aan
Het is altijd zo gegaan
Nooit iets anders gedaan.”

Dat ik me zorgen zou maken over de toekomst is te zwaar aangezet. Maar als ik de krant lees, dan ben ik er toch niet helemaal gerust op. Ik ben historicus genoeg om te weten dat we het verleden nooit definitief achter ons kunnen laten. Als soort leert de mens maar langzaam van haar geschiedenis. Ook tegenwoordig dansen we op de vulkaan.

“En alles laten waaien en plaatjes draaien
En graaien en snaaien en drinken en naaien
En nog gauw naar de Costa Brava
Lava, lava, lava, lava, lava
Op blote voeten door de
Lava, lava, lava, lava, lava

De sirenes zijn allang gegaan
Maar we trekken ons er niks van aan
Het is altijd zo gegaan
Nooit iets anders gedaan
Dansen op een vulkaan.”

Het was een prachtvoorstelling. We hebben genoten. Het was zoals de man (hij weet wel wie) op het toilet in de pauze verzuchtte: “Eigenlijk zou iedereen dit verhaal moeten zien en beleven. Daar zouden veel mensen iets van kunnen leren.” Zo voelde ik het ook. Maar ruim zestig jonge mensen hebben het niet alleen gezien, ze hebben het samen doorleefd. Wie hen bezig heeft gezien, heeft weer volop vertrouwen in de toekomst.