Waarvoor betalen we eigenlijk?

Laatst werd mijn auto gekeurd. Er bleek het een en ander mee mis te zijn. Natuurlijk werd ik gebeld met de vraag of de noodzakelijke reparaties mochten worden uitgevoerd. En op de factuur die ik thuisgestuurd kreeg stond een keurig overzicht van de materiaal- en uur kosten die bij die reparaties hoorden. Zo heb ik het graag. Als ik een rekening krijg dan wil ik weten wat het is en waarom ik het moet betalen.

Gemeenten zijn sinds kort verantwoordelijk voor de zorg voor onze jeugd. Daarom hebben ze contracten gesloten met aanbieders van jeugdhulp. Die aanbieders helpen jongeren met problemen. Daarvoor krijgen ze een flinke hoeveelheid geld per jaar. Zij beloven daarvoor een vastgesteld aantal jongeren te helpen. Gemeenten willen natuurlijk weten welke jongeren het betreft en hoe ze geholpen worden. Aanbieders van jeugdhulp willen dat graag vertellen. Maar van het College Bescherming Persoonsgegevens mogen ze dat eigenlijk niet.

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de hulp aan onze jeugd. Ze mogen de rekeningen betalen. Maar ze mogen niet weten wie geholpen wordt en welke hulp het betreft. Dat is me ook wat moois. Stel dat een garagehouder een factuur stuurt met de titel ‘reparaties’ en verder alleen een bedrag en een rekeningnummer. Zo’n rekening betaalt niemand. Wanneer een instelling een rekening stuurt met de titel ‘kind en hulp’ en verder alleen een bedrag en een rekeningnummer, dan zouden gemeenten gewoon moeten betalen. Vragen mogen in het kader van de privacy immers niet gesteld worden.

Natuurlijk moet privacy worden beschermd. En mag gevoelige informatie niet op straat komen te liggen. Voor gemeenten is dat prioriteit nummer 1. In onze regio hebben we een goed systeem voor verantwoording afgesproken. Het invullen van dat systeem kost weinig tijd en alle gegevens worden veilig opgeslagen. Niemand kan van die gegevens misbruik maken. De jeugdhulpaanbieders (onze garagehouders) zijn tevreden. En gemeenten zijn dat ook. Zij moeten toch kunnen weten of gemeenschapsgeld terecht wordt uitgegeven? En of cliënten die hulp nodig hebben die hulp ook daadwerkelijk krijgen?

Wethouders moeten zich in de gemeenteraad verantwoorden. Dat is democratisch zo geregeld. Maar dat wordt wel ingewikkeld als de wens van het College Bescherming Persoonsgegevens regel wordt. “Hoeveel kinderen krijgen er eigenlijk hulp wethouder?” “Geen idee”. “Welke hulp wordt er eigenlijk geboden?” “Geen idee.” “Dat dat ‘een gezin een plan’, werkt dat een beetje?” “Geen enkel idee.” “Wordt de hulp die gefactureerd wordt, ook echt geleverd?” “Ik zou het echt niet weten.” “Helpt de hulp een beetje? Of volgt de ene hulp de andere op? Of, nog erger, krijgen kinderen tien hulptrajecten tegelijkertijd.” “Weet ik veel. Stel jullie vragen maar aan het CBP. Of anders aan de staatssecretaris, want ik kan er geen zinnig woord over zeggen.” Dat worden spannende raadsvergaderingen.

De VNG pleit er voor om bij de declaraties van de jeugdhulp persoonsgegevens toe te laten voegen. En ook hulp die via de zogenaamde lumpsum geboden wordt moet op een eenvoudige en veilige manier verantwoord worden. Gemeenten willen zeker weten dat hulp alleen geboden wordt aan mensen die dat echt nodig hebben. En gemeenten willen ook zeker weten dat mensen die zorg nodig hebben die zorg ook daadwerkelijk krijgen. Daarvoor hebben gemeenten een koppeling met persoonsgegevens nodig. Als het aan het CBP ligt mag dat niet meer. Staatssecretaris, luister voor de verandering nu eens naar gemeenten. Ik begrijp het belang van privacy. Maar dit zou belachelijk zijn.