Teveel studenten

Studenten kiezen vaak voor de hoogst mogelijke opleiding. Volgens minister Bussemaker kan dat niet de bedoeling zijn. “Ze zouden beter kunnen kijken naar wat het beste bij hen past.” Er gaan teveel studenten naar de universiteit. Die raken daarvan overbevolkt. En dat komt de kwaliteit van het onderwijs niet ten goede. Bovendien (maar dat zegt Bussemaker niet), wat moeten we met al die doctorandussen met studies waarin geen werk te vinden is?

Bussemaker heeft wel gelijk natuurlijk. Ouders willen het beste voor hun kind. En dat is natuurlijk per definitie het VWO. Half grappend heb ik wel eens gezegd dat ieder schooladvies door ouders wordt betwist. Tenzij kraakhelder is dat het kind naar het gymnasium of tweetalig VWO kan gaan. Natuurlijk is dat sterk overdreven. Maar er zit een kern van waarheid in. Na het VWO gaat zo’n kind vanzelfsprekend naar de universiteit. Het Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs bereidt kinderen daar ook op voor.

In 2000 spraken de Europese leiders in Lissabon af het opleidingspeil van de burgers te verhogen. Hoe hoger opgeleid de bevolking zou zijn, hoe beter dat het was. Europa moest de meest concurrerende kenniseconomie ter wereld worden. Ambitie moest je hebben! En streven naar het hoogst haalbare! Inderdaad stijgt het opleidingsniveau in Nederland. Een groter percentage leerlingen dan ooit gaat naar de Havo of het VWO. En de universiteiten raken overbevolkt. Missie geslaagd zou je zeggen. Waarom denkt Bussemaker er dan anders over?

Ik geloof niet dat leerlingen van nu erg veel intelligenter zijn dan leerlingen van vroeger. En ik denk ook niet dat leraren tegenwoordig veel meer uit hun leerlingen kunnen halen dan hun collega’s een aantal jaren geleden. Toch steeg het aantal studenten op universiteiten van 166.000 in het jaar 2000 tot 253.000 nu. Dat is een groei van 52% in 14 jaar! Dat is óf een prestatie van wereldformaat, óf Bussemaker heeft gelijk en voor een behoorlijk deel van de VWO’ers is een opleiding aan een hogeschool toch beter.

Ik ben benieuwd naar de strategische agenda die Bussemaker binnenkort presenteert. Ze geeft aan behoorlijk te willen investeren in het hoger onderwijs. Er moeten veel docenten bij komen. Daar heeft Bussemaker gelijk in. En ze wil het voor studenten mogelijk maken zowel vakken op de universiteit als op de hogeschool te volgen. Op zich lijkt me dat ook niet verkeerd. “Wat mij stoort is dat iedereen altijd maar ‘hogerop’ wil,” zegt Bussemaker. Dat kun je studenten niet kwalijk nemen. En hun ouders ook niet. Wie stuurt op een hoger opgeleide bevolking, krijgt meer studenten. Ongeacht hun niveau. Het zou mooi zijn als de minister dat hardop uit zou spreken.