Ossenaar bedreigt ambtenaar

Ossenaar bedreigt ambtenaar. Dat kopt kliknieuws. En naar aanleiding van dat bericht vroeg iemand me wat die ambtenaar gedaan had om de man zo kwaad te krijgen. Een foute vraag. En nog schadelijk ook. Een mens is geen wild dier dat gedreven door instincten dingen doet waar hij geen invloed op heeft. Dreigen is gedrag. En gedrag kun je sturen. Ik accepteer geen enkele vorm van agressie, verbaal of fysiek, tegen wie dan ook. En de aanleiding is van geen enkel belang.

Er zijn mensen die vermoeden dat gedrag te verklaren valt uit omstandigheden. Die geloven dat mensen crimineel worden vanwege geldgebrek. Of dat agressie voortkomt uit een mislukte schoolcarrière. Anderen denken dat een mens als een soort van machine, automatisch reageert op prikkels van buitenaf. “Hij keek me vuil aan en dus heb ik het licht uit zijn ogen geslagen.” Zo werkt dat niet. Voor sommigen zal het als een verrassing klinken. Maar er zijn mensen met weinig geld, die op een eerlijke manier hun boterham verdienen. En laatst keek iemand boos naar mij. Hij kreeg een glimlach terug. Een normaal mens is geen willoos wezen dat gestuurd wordt door de omstandigheden of externe prikkels.

Het klopt dat er mensen zijn die geleerd hebben dat je met dreigen vaak je zin krijgt. En het klopt dat anderen nooit geleerd hebben een normaal gesprek te voeren. Maar zelfs die mensen hebben een eigen keuze en een eigen verantwoordelijkheid. “Mijn ouders deden het ook altijd zo,” is geen goed excuus voor onacceptabel gedrag. Een verstandige rechter geeft geen strafvermindering aan een vechtersbaas, omdat zijn vader te veel dronk.

Een weerbare democratie stelt ook grenzen. En die grenzen zijn voor iedereen gelijk. Wat je karakter, geschiedenis, cultuur of achtergrond ook is. Aan die grenzen mag niet worden gemorreld. Ook niet door goedwillenden die een verklaring zoeken voor schandalig gedrag van ‘normale’ mensen. Een mens is, anders dan een dier, verantwoordelijk voor zijn daden. Een vos verschijnt niet voor de rechter wanneer hij een kip heeft doodgebeten. Er bestaan natuurlijk ernstig psychiatrische patiënten. Maar vrijwel iedereen kan zijn gedrag onder controle houden. Een mens kiest er voor om te dreigen. En dat is nooit acceptabel.