“Burgers krijgen inkomensondersteuning via gemiddeld dertien regelingen, waarbij acht verschillende inkomensdefinities worden gebruikt. Verschillende instellingen zijn ervoor verantwoordelijk, zoals de Belastingdienst, het UWV, de Sociale Verzekeringsbank en de gemeenten. Ze hanteren allemaal hun eigen inkomensgrenzen en -definities, betalingsmoment en aanvraagtermijnen.” Dat schrijft de Volkskrant. En niet alleen inkomensondersteuning is verschrikkelijk ingewikkeld georganiseerd. Eigenlijk alles waar de overheid zich mee bemoeit. Dat is met een ICT-applicatie echt niet meer op te lossen.
Gisteren interviewde ik een man met schulden, huisvesting- zorg- en woningproblemen. “Het lijkt soms wel Kafka,” zei hij. Hij ervoer de overheid als een onbegrijpelijke machine van regeltjes, definities en wetten die voor een normaal mens niet meer te bevatten is. Ik ga zelfs nog verder. In ons land bestaan er zoveel regels, regelingen, definities en wetjes dat het niet eens meer te besturen is. Onze verzorgingsstaat is een zichzelf in stand houdend apparaat geworden dat zo ingewikkeld in elkaar zit, dat het de vraag is of scherp bijsturen op korte termijn überhaupt mogelijk is.
Neem de AWBZ, die over een paar maanden onder de verantwoordelijkheid van gemeenten valt. Gemeenten hebben betrouwbare cijfers nodig om de juiste zorg in te kopen. Maar de cijfers van het Centrum indicatiestelling zorg (CIZ), het onderzoeksbureau Vektis (zorgverzekeraars) en het Centraal administratiekantoor (CAK) lijken niet eens op elkaar. Cijfers die gemeenten krijgen zijn onbetrouwbaar, onduidelijk en onvolledig. Dat is ook zo bij de transitie van de jeugdzorg. De gegevens die het Rijk gemeenten aanlevert stroken op geen enkele manier met de cijfers die de (honderden!?) zorginstellingen aan ons geven. En daar word je dan als gemeente verantwoordelijk voor.
Het zou toch niet zo ingewikkeld hoeven zijn volgens mij. Het moet toch af te spreken zijn dat iedereen voortaan werkt met één manier van factureren, één set van definities, één manier van administreren van persoonsgegevens, één manier van kostprijsberekening enz. enz. Dat moet toch gewoon af te dwingen zijn? Het bijsturen van een olietanker in volle vaart is moeilijk en kost veel energie. Maar als eigenlijk niemand precies kan zeggen hoe zo’n ding werkt, dan wordt het wel erg ingewikkeld. Laten we één ding afspreken. Eerst heldere en eenduidige cijfers en definities. En daarna pas een overdracht van verantwoodelijkheden naar gemeenten. Had Kafka nu geleefd dan had hij Der Prozess nooit geschreven. Dan had zijn meesterwerk ongetwijfeld ‘Die Transitie’ geheten.
René Peters 
Dirk K.
4 september 2014
Je vergeet, dat er ook nog veel meer dingen gebeuren ‘namens deze overheid’. Dingen de door een normaal denkend mens niet meer te bevatten zijn. Nog eventjes en we ons huis en de hele inboedel kwijt door het onzinnige doordrammen van juist deze overheid. Bin alleen al 2K aan boetes voor ‘te laat’ betalen kwijt (als er geen geld is kan ik niets betalen, hé?) en dan al de andere deurwaarders, de afzonderlijk van elkaar gewoon doorgaan…Ach ja, de 6942 euro boete van de gemeente komt er ook nog boven op.
Max Westerveld
4 september 2014
Ik begrijp wat je zegt. Vanuit het perspectief van de gemeente die chocola van al die gegevens moet maken is het begrijpelijk en zelfs ook misschien wel terecht dat je er een probleem van maakt.
Je moet echter ook bedenken dat al die organisaties met een ander doel op aarde zijn. Ze bekijken allemaal het zelfde ding op een andere manier en vanuit een ander perspectief en belang. Dat is ook waarom ze er zijn. De wereld bestaat immers uit invalshoeken en perspectieven. De platte 2 dimensionale wereld bestaat niet. Als je denkt dat het wel zo is bekijk je het vanuit 1 punt en met 1 oog open.
De wereld van de zorg is niet simpel en zeker niet even in een setje definities te vangen. Dat is erg jammer maar het is iets waar we mee moeten leven.
Niemand heeft gezegd dat het simpel zou zijn;-)
Willie B.
4 september 2014
Ik ben het wel met je eens René, alleen het boek zou vermoedelijk niet “Die Transitie” hebben geheten, maar eerder “Die Transition” of “Der Übergang”.
Bjorn
4 september 2014
Of “Der Untergang”… (laten we hopen van niet).
G vd Heijden
4 september 2014
Ik snap de regering nu helemaal, na jouw blog.
Volgens mij is de regering best slim, en weten ze al hoe ze hopen dat dit af gaat lopen.
Wat je zegt is:
A) De regering (=het land) moet bezuinigen.
B) Daarom worden een aantal taken gedelegeerd naar de gemeentes.
C) De gemeentes moeten deze taken voor hetzelfde geld uitvoeren.
D) De gemeentes denken dat ze moeten werken in het kader van de regeltjes wat ze door hun regering is opgelegd.
E) De gemeentes klagen dat dat niet gaat.
F) Omdat het moet, gaan een heleboel ambtenaren (loze informatie, niet relevant, wel leuk: ik schreef, voor correctie, per ongeluk “ambtenarren” ) heel erg hard werken om de taken toch binnen de kaders van de regelgeving voor elkaar te krijgen.
G) Dit gaat dus mislukken. De mate waarin het gaat mislukken is afhankelijk van de inzet van de ambtenaren.
A t/m E is logisch. Dit gebeurt bij elke taak die gedelegeerd wordt.
E is heel erg Nederlands. Alles wat de baas zegt, is per definitie onmogelijk of gewoon dom.
In het bedrijfsleven gaan mensen dan vaak hun uiterste best doen om te bewijzen hoe onmogelijk of dom de uitspraak van de baas is.
Waarbij het wezenlijk verschilt van punt F. F is lovenswaardig. Of aandoenlijk… Maak je keus…
Ik heb al regelmatig gezien dat de kaders / regelgeving zo aangepast, omgebogen, creatief ingevuld werd, dat de opdracht ineens wel binnen tijd en budget past.
Hey, ook uitvoerenden zijn maar mensen die graag een opdracht goed afronden.
Anders kom je automatisch bij punt G uit, en niemand is graag een mislukkeling.
Wat ik in dit geval zou doen…
Als de verschillende afdelingen onder mijn verantwoordelijkheid gaan vallen, ga ik dus de dienst uitmaken.
En dan beginnen we met het schrappen/vereenvoudigen/eenduidig maken (streep door wat niet van toepassing is) van de regeltjes.
Hoppa, 10% van het budget hebben we al te pakken.
Hebben we veel tijd? Commissies oprichten! Dan kunnen we gezellig in kleinere en/of grotere groepen urenlang debatteren welk regeltje in welke vorm toegepast gaat worden.
Hebben we weinig tijd? Dan wordt het een one-man-show. Hoppa, onze tweede 10% besparing hebben we te pakken.
Wat overblijft is een dun boekje met handelbare, naleefbare, controleerbare, begrijpbare regeltjes.
We hebben dan tijd en budget over.
Waar gebruiken we die overgebleven tijd voor? Om de 20% van de mensen (want grote stappen is automatisch de 80-20 regel) die net langs de nieuwe regeltjes fietsen op weg te helpen, een regeltje aan te passen en om mensen uit te leggen dat er geen uitzonderingen op de regeltjes bijgeschreven worden. Anders wordt het immers weer een dik, onoverzichtelijk boek.
Betekent dat dat er niemand op voor- of achteruit gaat? Nee, zeer waarschijnlijk niet. Maar dat is ook niet het geval als de regeltjes zo complex zijn dat niemand ze begrijpt. Alleen weet dan niemand dat hij/zij er op voor- of achteruit gaat.
Waar gebruiken we het overgebleven budget voor?
Nou, bijvoorbeeld om de BSOB-belasting te verlagen (lees persoonlijk belang, ik woon immers in Oss).
De regering? Die wil dit al jaren, maar krijgt dit er niet doorheen…
Hoopt dat de gemeenten het initiatief nemen en dit wel mogelijk maken.
Ik zie alleen maar winnaars!
Wajonger
16 september 2014
écht Kafkaiaans:
De gemeente Oss vordert door de rijksoverheid toegekende 3-jarige startersaftrek die aan oa Wajongers die uit die uitkering willen komen weer in. Aangevoerde reden: omdat dan het vermogen ‘structureel te hoog’ is.
Dit is helaas geen grap.