Passend onderwijs?

Staatssecretaris Dekker kan niets doen tegen scholen die weigeren kinderen met problemen aan te nemen. Dat zei hij tegen de Tweede Kamer. Op 1 augustus gaat de wet op het passend onderwijs in. Met ingang van die datum worden scholen verplicht leerlingen aan te nemen. Of in ieder geval te zorgen voor een passende plek voor een kind op een andere onderwijsinstelling. Tot die tijd lijken veel scholen leerlingen met problemen dus liever niet aan te nemen. En dus weten sommige kinderen niet naar welke school ze na de vakantie gaan. Dat is niet goed. Maar dat is ook niet vreemd.

Een mens met een hart voor onderwijs wil het liefst ieder kind vooruit helpen in het leven. Ook wanneer dat wat meer moeite kost. Maar zolang scholen worden afgerekend op de gemiddelde prestaties van hun leerlingen is het toch beter om niet teveel zorgleerlingen op je school te hebben. Die vragen namelijk meer aandacht. En halen waarschijnlijk het gemiddelde omlaag. Scholen die goed zijn voor kinderen met problemen lopen meer risico om het label ‘zwak’ te krijgen. En dus worden zorgleerlingen soms niet aangenomen.

Maar er is nog een belangrijke reden waarom scholen wel uitkijken om luid en duidelijk uit te spreken dat ze goed zijn in het begeleiden van leerlingen met problemen. Want voor je het weet krijg je een naam. En ouders sturen hun kinderen niet graag naar een school met een ‘naam’. Ik ken scholen die veel minder aanmeldingen kregen omdat ze zich profileerden als school die goed was in de begeleiding van kinderen met dyslexie. “Mijn kind gaat niet naar die kneuzenschool.” En geen school spreekt hardop uit dat ze graag kinderen met gedragsproblemen, adhd, of stoornissen binnen het autistisch spectrum willen helpen. Het is hard. Maar waarschijnlijk zou geen mens zijn kind op zo’n school aanmelden.

Hoe begrijpelijk het aan de ene kant ook is, de houding van sommige scholen kàn natuurlijk niet. In die zin ben ik blij met de wet op het passend onderwijs. Aan de andere kant is er veel meer nodig dan een wettelijke verplichting voor ieder kind een goede plek te vinden. Om te beginnen zou het woord zorgleerling verboden moeten worden. Een kind is geen probleemgeval, maar heeft een diagnose. Dat is een wezenlijk verschil. En om te beoordelen of een school zijn werk goed doet, zou veel meer gekeken moeten worden hoe er met kinderen gewerkt wordt. En veel minder naar toetsresultaten.

Maar bovenal moeten we met zijn allen accepteren dat we niet hetzelfde zijn. Kinderen moeten ook leren omgaan met elkaars eigenaardigheden. Daar hebben vooral ouders een belangrijke rol in. Ik heb meegemaakt dat ouders op een schoolplein serieus van plan waren om een handtekeningenactie te beginnen. Zo probeerden ze voor elkaar te krijgen dat een druk jongetje naar een andere school zou gaan. En toen ik nog in het onderwijs werkte heb ik met grote regelmaat meegemaakt dat ouders ‘eisten’ dat hun kind niet bij die en die leerling in de klas zou komen. Passend onderwijs wordt nog een hele klus. En het is terecht dat de tweede kamer schande spreekt van scholen die weigeren leerlingen aan te nemen. Maar laten we niet al te hypocriet doen. Scholen doen vooral wat ouders willen.