Over 100 jaar.. (Tsjechië 1)

Het is zeker niet zo dat je alleen op vakantie dingen ziet die tot denken aanzetten. Al inspireert een andere omgeving soms wel. Deze zomer ben ik met mijn gezin twee weken op bezoek geweest in Tsjechië. Een land met een bijzondere geschiedenis. Een geschiedenis die soms verrassend actueel kan zijn.  Vandaag de eerste van een serie van drie blogjes naar aanleiding van onze vakantie.

We bezochten tijdens een wandeling met Tsjechische vrienden een bijzonder dorpje. Een dorpje zoals er op het eerste gezicht wel meer zijn in Bohemen. Liggend in een glooiende, licht bergachtige omgeving, met overwegend akkerbouw en bosgebied en gedomineerd door een kasteel op de hoogste berg in de buurt. De grond en eigenlijk ook de mensen die er op woonden waren lange tijd bezit van de adelijke heren die woonden op dat kasteel.  De omgeving is nog steeds schilderachtig. Maar de mensen werkten zich rot. En ze waren verplicht een groot deel van de grondopbrengsten af te geven aan hun Heer. De mogelijkheid dat met hard werken iets voor zichzelf of de gemeenschap werd opgebouwd, bestond gewoon niet.

Ergens in de middeleeuwen moeten de boeren uit het dorp hebben bedacht dat hun kindskinderen beter verdienden.  Ze gingen naar het kasteel en maakten daar de afspraak dat het dorp de komende eeuw twintig procent méér zou afdragen dan voorheen gebruikelijk was. In ruil daarvoor zou over precies honderd jaar de grond en alles wat er op woonde en stond van de gemeenschap zijn. En zouden de aanspraken vanuit het kasteel vervallen. Zo werd het afgesproken en zo gebeurde het ook. Indrukwekkend!

Het besef dat we relatief kort op deze aarde rondlopen en dat we deel uitmaken van een geschiedenis die ook na ons gewoon doorgaat is mooi. Maar dat besef blijkt ook erg kwetsbaar. Het lijkt in onze tijd niet vanzelfsprekend dat we ons verantwoordelijk voelen voor ons eigen welzijn. Laat staan voor dat van onze naaste en dat van onze (achter-klein)kinderen. Worstelend door de stapel kranten die na onze vakantie op me lag te wachten lees ik bijvoorbeeld discussies over de vraag of een begrotingstekort van 3% eigenlijk niet te weinig is. En of het in deze tijd niet verstandig zou zijn de rekening die we doorschuiven naar onze kinderen juist wat te verhogen. Ik ben geen econoom. En misschien is het tijdelijk verhogen van uitgaven in tijden van crisis verstandig. Maar als we niet uitkijken doen we het tegenovergestelde van de Tsjechische boeren uit de middeleeuwen. Dan liggen wij niet krom voor onze kindskinderen. Als we zo doorgaan liggen zij krom voor ons. Er zou geen vakantie voor nodig moeten zijn om ons daar bewust van te zijn.