Instructie en veel oefenen 2

Gisteren schreef ik een blogje over dysgrafie, de zoveelste ‘stoornis’ voor slimme kinderen die ondanks hun intelligentie iets niet goed kunnen. Fatsoenlijk schrijven in dit geval. Zoals te verwachten viel, maakte mijn schrijfsel veel los. Dat is niet erg. Ik wil graag prikkelen. Maar het is natuurlijk niet mijn bedoeling om mensen die kampen met leer- lees- schrijf- motorische- of andere moeilijkheden te beledigen. Ik veroordeel slechts het verdienmodel en de doorgeschoten diagnostisering.

Ik heb ruim voldoende ervaring in het onderwijs om te weten dat leren niet vanzelf gaat. En dat sommige kinderen, hoe hard ze ook hun best doen, geen raketgeleerde zullen worden. Anderen zullen zelfs nooit foutloos leren spellen of rekenen. Dat is niet erg. Sterker nog. Het blijven wringen en dwingen om kinderen zover te krijgen iets te doen wat er echt niet in zit, dat noem ik bijna mishandeling. Niet iedereen heeft dezelfde talenten. Dat is niet erg. Dat hoort zo. We hebben alle talenten nodig.

Maar we weten het allemaal. Leren gaat niet vanzelf. Het kost moeite. We hebben goede instructie nodig. En moeten heel veel oefenen. Anders leren we het nooit. “Maar we hebben geen leescultuur meer“, zegt de een. Dat klopt. En als we collectief minder lezen, dan leren we het minder goed. En hetzelfde geldt voor buitenspelen (motorische vaardigheden), rekenen (dyscalculie), schrijven (dysgrafie) enz. Als we het niet oefenen dan kunnen we het niet. Dat maakt het nog geen stoornis.

Natuurlijk bestaan er kinderen die zo weinig talent hebben in lezen dat het wat mij betreft een stoornis genoemd mag worden. En wat kunnen we er dan aan doen? Nog steeds hetzelfde: instructie en oefenen. Het is niet anders. Andere oplossingen zijn er niet. Er is geen medicijn, er is alleen oefenen. En dat is dan ook precies wat commerciële zorgbureaus doen. Alleen noemen zij het geen instructie en oefenen maar therapie. Ik vind dat geen goed idee. Leren doen we op school. Alle kinderen hebben recht op goede instructie.

“Ja maar, scholen hebben geen tijd om kinderen goed te leren lezen, schrijven, rekenen enz.” hoor ik dan. “En de regering eist een diagnose, anders mag een orthopedagoog geen hulp bieden.“ Deze reacties zouden stof kunnen zijn voor een hele nieuwe set aan discussies. Want juist zijn ze wat mij betreft niet. Maar ik heb een ander voorstel. Als we al het geld dat commerciële partijen nu binnenhalen om stoornissen te ‘genezen’, nu eens geoormerkt aan scholen zouden geven? Dan zijn diagnoses niet meer nodig. En dan is er tijd en geld genoeg om ieder kind te helpen. Er is dan zelfs geld over voor scholen om extra expertise in te huren. Een goed idee?