Burgermoed

Mensen moeten in actie komen als een conducteur in de trein belaagd wordt. Dat vindt de Stichting Maatschappij en Veiligheid. En dat is natuurlijk ook zo. Burgers hebben een verantwoordelijkheid, zeker ook naar elkaar. Als je ziet iemand in het nauw gedreven wordt, dan doe je iets. En het liefst met zijn allen. In theorie is het gemakkelijk. De praktijk pakt vaak anders uit.

“Ingrijpen? Ik kijk wel beter uit. Voor je het weet heb je een mes tussen je ribben.” Een begrijpelijke reactie. Een individu dat ingrijpt loopt een zeker risico. Maar wanneer ‘burgermoed’ verdwijnt en voor elk ingrijpen naar professionals gekeken wordt, dan wordt de openbare ruimte het domein van hufters. “Alles kan en alles mag, totdat de politie ingrijpt.” Als we elkaar niet meer durven aan te spreken, in wat voor maatschappij leven we dan?

Elkaar aanspreken is heel normaal. Het zou in elk geval heel normaal moeten zijn. Natuurlijk is er een verschil tussen elkaar aanspreken en je leven in de waagschaal stellen. Ingrijpen doe je het liefst samen. En dat is lastig. Want wie neemt de verantwoordelijkheid? Als je te water raakt en niet kunt zwemmen, mag je hopen dat er niet teveel mensen staan te kijken. De kans dat je verdrinkt is levensgroot. Mensen kijken naar elkaar. En niemand doet wat.

De kans op redding neemt toe wanneer er niet teveel mensen staan te kijken. Want dat vergroot het gevoel van verantwoordelijkheid. En de kans neemt verder toe wanneer mensen onderling contact maken. Want dan heb je niet het gevoel dat je er alleen voor staat. Toch blijft het tonen van burgermoed moeilijk. Maar voor een leefbare maatschappij is dat wel nodig. Wat in je eentje lastig is, gaat samen misschien makkelijker.

Ik vind de oproep voor een beetje meer burgermoed een hele juiste. Als we allemaal uit angst voor ons eigen hachje met de blik naar de grond over straat lopen, dan is het einde zoek. Dat een vrouw op leeftijd niet tussen twee vechtende dronken kerels springt, lijkt me alleen maar verstandig. Maar we mogen toch van elkaar verwachten dat kinderen die rotzooi op straat gooien daar even op gewezen worden? Laten we daar eens mee beginnen. Dan komt de rest misschien van zelf.