Zorg of hypocrisie

De teller van het aantal ontslagen in de zorg vanwege de bezuinigingen en de overheveling van taken naar de gemeentes staat inmiddels op meer dan 25 duizend. Dat zegt de FNV. De vakbond roept het rijk op maatregelen te nemen zodat mensen hun baan kunnen behouden. De FNV heeft gelijk. Dat zou voor veel mensen het beste zijn. Maar heel democratisch is in Den Haag met grote meerderheid besloten om taken naar gemeenten over te dragen en tegelijkertijd enorm te bezuinigen. Omdat we blijkbaar met zijn allen vinden dat we een te groot deel van ons inkomen aan zorg zijn gaan besteden. En dat dat banen zou kosten wisten ze in Den Haag echt wel. Dat kan niet als een verrassing zijn gekomen.

Een grote meerderheid van de Tweede Kamer is voor de zogenaamde transities. En voor het tegelijkertijd doorvoeren van enorme bezuinigingen. Maar diezelfde Tweede Kamer heeft nu grote zorgen over de gevolgen van hun eigen keuzes. Er blijken mensen te worden ontslagen als er minder geld beschikbaar is. En mensen krijgen minder hulp en minder zorg. Maar wat dacht je dan? Dat je vele miljarden kunt bezuinigen zonder dat iemand er iets van merkt? Ik begrijp wel dat dat precies is wat de kiezer horen wil. Maar wie beweert dat dat kan is oliedom, zeer naïef, of doet aan pure volksverlakkerij.

Geen mens wil dat zijn persoonlijke situatie verslechterd. Maar gemeenten krijgen heel veel minder geld. Vanuit Den Haag maakt men zich op dossier niveau druk om de zorg voor mensen. Op nieuwsuur praat je natuurlijk liever niet over kille cijfers maar over je oprechte betrokkenheid bij de dagelijkse problemen van hulpbehoevenden. Dat gaat zelfs beter wanneer je zelf niet meer verantwoordelijk bent. Dan wijs je gewoon naar gemeenten. Doordat gemeenten bezuinigen op zorg worden er mensen ontslagen. En om dezelfde reden krijgen mensen minder zorg. Maar wat dacht je dan? Dat gemeenten, die miljoenen minder krijgen, kunnen bezuinigen zonder dat iemand dat merkt? Ik begrijp wel dat dat precies is wat de kiezer horen wil. Maar wie beweert dat dat kan is oliedom, zeer naïef, of doet aan pure volksverlakkerij.

Ik geef een actueel rekenvoorbeeld uit de dagelijkse praktijk. In 2015 krijgt de gemeente Oss ruim twee miljoen euro minder om Hulp bij het Huishouden te organiseren. Wie die rijksbezuiniging wil compenseren om banen in de thuiszorg te redden, moet geld vinden binnen de gemeentebegroting. Dat komt bijvoorbeeld neer op het sluiten van het zwembad, de bibliotheek, en het museum of de groenvoorziening. Maar je kunt er, afhankelijk van je politieke voorkeur, ook voor kiezen om de OZB enorm te verhogen en alle subsidies op alle verenigingen te schrappen. Uiteraard heb je dan nog niet de rijksbezuinigingen op de AWBZ/WMO of de jeugdzorg gecompenseerd. Daar werken namelijk ook mensen die heel erg nuttig werk doen.

De FNV maakt zich grote zorgen over de gevolgen van de transities. En vooral – en dat past bij een vakbeweging – over de grote hoeveelheid werknemers die ontslagen wordt. Staatssecretaris Van Rijn roept gemeenten op om werkgelegenheid toch vooral op peil te houden. Alsof het hem nu ineens gaat om werkgelegenheid! Gemeenten gaan de zorg opnieuw inrichten. Dichter bij de mensen, door meer uit te gaan van wat nog wèl kan en door meer maatwerk. Maar per saldo wel voor veel minder geld. Veel mensen zullen die bezuinigingen dus echt wel voelen. Het is de verantwoordelijkheid van gemeenten om mensen niet aan hun lot over te laten, maar mensen die hulp nodig hebben zo goed mogelijk te helpen. En dat gaan ze doen ook. Hoe moeilijk dat ook lijkt. Dat is waar ik als wethouder voor ga in Oss: nu en als het mij wordt vergund ook straks na de verkiezingen.