Het is hilarisch en treurig tegelijkertijd. Een jongen in Californië is vrijgesproken van meervoudige doodslag na een aanrijding omdat hij aan de ‘ziekte’ affluenza lijdt. “Deze jongen is zo door zijn ouders verwend dat hij niet door heeft wat de consequenties zijn van zijn daden.” ‘Only in Amerika’ zullen we maar zeggen. Zo’n vrijspraak dan. Maar helemaal onzin is die ziekte misschien toch niet.
De term affluenza werd in de jaren ’50 al gebruikt. Maar werd populair toen de term in 1997 werd gegeven aan het overmatig veel consumeren en het steeds maar meer willen hebben. De ziekte affluenza is officieel niet erkend. Maar we consumeren wel veel meer dan goed voor ons is. En heel veel meer dan we kunnen betalen. Als land en als individu. Bovendien willen we eerder nòg meer dan minder. Misschien is affluenza geen ziekte. Maar is het een maatschappelijke trend.
Zit het niet in onze genen, dan zitten groei en materialisme toch tenminste in onze identiteit. Maar die groei maakt ons meetbaar niet gelukkiger. En is bovendien letterlijk zin-loos. Een derde televisie in huis voegt aan een leven gewoon niets meer toe. Net zomin als steeds een nieuwer model van dezelfde mobiele telefoon. In hun boek ‘Hoeveel is genoeg’ zetten vader en zoon Skidelsky uiteen dat het in ‘het goede leven’ niet gaat om het hebben van steeds meer spullen. Maar om zaken als gezondheid, geborgenheid, vriendschap en respect. De Skidelsky’s hebben natuurlijk gelijk. Diep in ons hart weten we dat allemaal. Maar we handelen vaak anders.
Die grote nadruk op consumeren is schadelijk. Schadelijk voor onze gezondheid, ons welbevinden, het milieu en sociale verbanden. En zadelt ons en onze kinderen bovendien op met schulden die we maar moeilijk kunnen afbetalen. Misschien lijden we als gemeenschap werkelijk aan affluenza. En zijn we de afgelopen vijftig jaar echt zo verwend geraakt dat we niet meer zien wat de consequenties zijn van onze manier van leven. Maar veranderen moeten we. En het liefst voordat we net als de jongen uit Californië gierend uit de bocht vliegen.
René Peters 
Jacques Smeets
8 februari 2014
Tegelijkertijd storten tv, radio en tijdschriften dag en nacht reclameboodschappen over de aan de (social) media verslaafde samenleving uit. Regering, bedrijfsleven en politiek roepen in koor dat wij (de consument) de economie een boost kunnen geven door te consumeren. Het gaat altijd over werk, banen en geld, over consumeren. Het geestelijk welzijn van mensen lijkt van ondergeschikt belang te zijn in onze 24- uurs economie.
Dat een overmatig verwende jongen wordt vrijgesproken omdat hij aan het overmatige verwennen lijdt, past wel in deze samenleving.
Pieter de Laat
8 februari 2014
In dit kader een mooi boek: Marli Huijer: ‘Discipline. Overleven in overvloed.’