Barmhartigheid is goed. Rechtvaardigheid is beter

Op 19 oktober sprak de commissie J&V over vreemdelingen- en asielbeleid. Dit was mijn bijdrage:

Het blijkt nog niet mee te vallen op een heldere en genuanceerde toon te spreken over vluchtelingen. En dat hangt samen met het beeld dat we van vluchtelingen hebben. Sommigen lijken te denken dat vluchtelingen willoze slachtoffers van de omstandigheden zijn. Zielige mensen die vooral barmhartigheid verdienen. Anderen zijn van mening dat vluchtelingen over het algemeen gelukszoekers zijn. En hier komen om te profiteren van onze welvaarts- en verzorgingsstaat. Beiden zijn onjuist. Vluchtelingen zijn mensen zoals wij allemaal. Geen willoze kurken op de oceaan van het leven. Maar sterke en initiatiefrijke mensen. Mensen die het verdienen serieus genomen te worden. En die niet mogen worden gepamperd. Maar ook mensen die het niet verdienen om in een vals frame afgezet te worden tegenover bewoners van wijken en dorpen. Het zijn mensen zoals wij allemaal.

Het woord barmhartigheid is prachtig, maar in deze context ook gevaarlijk. Want in barmhartigheid zit iets ongelijkwaardigs. En iets oneindigs. Terwijl voor iedereen duidelijk zou moeten zijn dat een oneindige instroom van mensen niet volhoudbaar is. Er moet dus grip komen op instroom van arbeidsmigranten, buitenlandse studenten en ja. Zeker ook op de instroom van vluchtelingen. Vluchtelingen die hier komen moeten netjes worden opgevangen en binnen de kortste keren weten of ze mogen blijven. Ze moeten terug als dat niet mag en direct aan het werk als dat wel mag. Barmhartigheid is mooi. Maar rechtvaardigheid is beter. Rechtvaardig ten opzichte van over het algemeen sterke en initiatiefrijke asielzoekers. Maar ook rechtvaardig ten opzichte van mensen in de wijken en dorpen waar ze uiteindelijk moeten worden opgevangen en zullen integreren.

Voorzitter,

Ik wil niet nog een keer een debat waarbij de ene helft van de kamer blijft herhalen dat iets juridisch niet mag en dat zielige mensen aan hun lot worden overgelaten. Ik wil niet dat de andere helft blijft zeggen dat voor al die ‘overlastgevende gelukszoekers’ hier geen plaats is. Ik wil dat we met zijn allen nadenken wie we kunnen opvangen en hoe we die mensen zoals wij, optimaal mee kunnen laten doen.

Voorzitter,

Om te beginnen is daar opvang voor nodig. En wie geen grote AZC’s vol mensen zonder perspectief wil, die wil kleinschalige opvang met vlotte doorstroom naar huizen.  Die opvang kan alleen geregeld worden als we solidair zijn met elkaar. In Oss is de opvang van 300 asielzoekers geen enkele probleem wanneer we weten dat ook de buurman zijn steentje bijdraagt. Solidariteit is iets wat je zou moeten willen. Iedere gemeente moet zijn steentje bijdragen.

Dan enkele vragen:

Ten eerste:

Hoe gaat de staatssecretaris er voor zorgen dat de opvang van vluchtelingen eindelijk netjes en rechtvaardig wordt geregeld. Hoe weegt de staatssecretaris de uitspraak van de rechter dat het allemaal niet nog veel beter moet? En hoe weegt de staatssecretaris de recente berichten dat ook nu nog mensen buiten en op stoelen slapen? De CDA-fractie is positief over het initiatief de Thuisgevers waar lokale kerkelijke en maatschappelijke initiatieven woningruimte en aanvullende sociale begeleiding bieden. Zeker ook omdat deze opvang kleinschalig is en plaatsvindt in samenwerking met de lokale gemeenschap. De staatssecretaris geeft aan dat naast het huidige initiatief van de protestantse kerk in Kampen snel ook andere kerkelijke genootschappen benaderd gaan worden. Kan de minister hier al meer over vertellen? Welke kerkelijke genootschappen en gemeenten in Nederland zijn hier nu al in gesprek over?

Ten tweede:

En misschien wel het belangrijkste en meest ingewikkelde probleem waar we de komende decennia mee om zullen moeten gaan. Hoe krijgen we grip op asielmigratie? Ik wil niet horen wat juridisch allemaal niet kan. Dat weet ik al. Ik wil weten wat wel kan. En hoe we daar kunnen komen. Als de Dublin akkoorden zouden werken dan hadden we hier vrijwel geen instroom. Hoe kunnen we Italie, Griekenland en Malta helpen mensen daar op te vangen, te registreren en terug zo nodig direct terug te sturen? Hoe gaan we in de toekomst om met AMV’ers. Die komen heel begrijpelijk niet per fiets deze kant op maar door middel van een netwerk aan mensensmokkelaars, zodat de rest van de familie met het vliegtuig kan komen. Alle begrip daarvoor. Ik zou hetzelfde doen. Maar dit is toch niet tot in het einde der tijden de bedoeling? In veel landen zou een voldoende AMV opvang zijn. Betekent dit dan ook dat AMV’ers ut deze landen nooit een status kunnen krijgen? En wordt er bijvoorbeeld werk gemaakt van een enorm aanmeldcentrum in Afrika. Zodat mensen die zich daar niet hebben gemeld direct teruggestuurd kunnen worden. Graag een reactie van de staatssecretaris.

En ten derde:

Het terugsturen van mensen die hier niet mogen blijven. Dat blijkt enorm lastig. Maar bij die constatering kunnen we het niet laten. Hoe gaan we overlastgevers, zakkenrollers en andere kleine criminelen die hier niet mogen zijn opvangen, isoleren en terugsturen? Hoe houden we ze in elk geval van de straat.

Voorzitter,

Asielzoekers zijn niet zielig. Het zijn geen overlastgevende profiteurs. Het zijn mensen zoals wij allemaal. Ons past geen puur barmhartig beleid. Dat zou oneindig zijn en niet gebaseerd op gelijkwaardigheid. Ons past ook geen asielstop een een frame dat mensen tegen elkaar opzet. Ons past een rechtvaardig en volhoudbaar beleid. Voor asielzoekers, maar ook voor mensen in de wijken en dorpen waar ze uiteindelijk zullen integreren.

Tot zover