Een goede grap is geen religie

Toegegeven, ik moest lachen. En zoals aan elke goede grap zit ook hier een serieus randje aan. Begonnen als protest tegen gevestigde religies, heeft iemand het ‘geloof’ in het vliegende spaghetti monster bedacht. Aanhangers van deze ‘godsdienst’ noemen zich pastafari’s. En dragen bij wijze van religieus hoofddeksel een vergiet op hun hoofd. Ik vind dat grappig. Maar je kunt ook overdrijven.

Op officiële documenten zoals een paspoort en een rijbewijs hoort in Nederland een pasfoto. Zo’n foto moet aan bepaalde eisen voldoen. Zo mag je op een pasfoto in principe geen hoofddeksel op. In principe niet. Want er zijn uitzonderingen mogelijk. Wanneer iemand om religieuze redenen bijvoorbeeld een tulband draagt, mag dat op een pasfoto soms ook.

Mienke de Wilde uit Nijmegen is pastafari. Zij wilde met een vergiet op haar hoofd in  haar paspoort staan. Dat mocht niet van de gemeente. Dus stapte ze naar de rechter. Ook die wees haar verzoek af. Uiteindelijk belandde De Wilde bij de Raad van State. Ook die wees haar verzoek af. Terecht natuurlijk. Want pastafaris zijn geen gelovigen maar activisten. Toch schijnt niet iedereen het daar mee eens te zijn. Er komen zelfs felle reacties op. “Want wie heeft het recht te bepalen wat een religie is en wat niet?”

De religie van het spaghetti monster is bedacht om aan te tonen dat alle religies onzin en door mensen verzonnen zijn. De diepgewortelde wens om met een vergiet op je bol door het leven en op de foto te gaan past daar bij. “Want een vergiet is het zelfde als een keppeltje, een hoofddoek of een mijter.” In die zin gaat de rechtszaak niet over het al dan niet dragen van een hoofddeksel op een pasfoto. Het gaat over tolerantie tegenover mensen die een geloof aanhangen. Ook al ben jij van mening dat dat geloof de grootst mogelijke flauwekul is.

Ik vind het opvallend dat mensen die in het dagelijks leven redelijk tolerant lijken te zijn, plotseling fel reageren op de uitspraak van de Raad van State. “Want religie is flauwekul. Waarom een uitzondering maken voor religieuze gekkies?” Van mij mag je dat allemaal denken en zeggen. Zelfs voor de rechter met een vergiet op je kop. Maar er is niemand die oprecht gelooft in een spaghetti monster. Dat monster is een grap en een protestactie. Maar een goede grap is natuurlijk geen religie. Zelfs niet als je het als een vorm van protest verkoopt.

Voor mij is de redenering eenvoudig. Of het dragen van een hoofddeksel op een pasfoto mag. Dan mag iedereen het. Of het mag niet. En dan hebben mensen voor wie het dragen van een tulband echt een halszaak is een probleem. De uitspraak van de rechter gaat niet over een serieuze wens om met een vergiet op de foto te gaan. Hij gaat uiteindelijk over de vraag of we de tolerantie opbrengen om mensen met een oprechte religieuze overtuiging met tulband op de pasfoto laten staan. Zelfs al vinden anderen dat geloof maar achterhaalde flauwekul.